Բանաստեղծություններ

Ը

 
Բայց ո՜վ պիտի բերէ, ո՜վ պիտի բերէ, ըսէ՛,
Քու սրբազան մոխիրէդ ափ մը մոխիր,
Մահուանս օրը, իմ տրտում դագաղիս մէջ,
Հայրենիքս երգողի իմ աճիւնին խառնելու…
 

Թ

 
Ափ մը մոխի՜ր աճիւնիս հետ, Հայրենի՜ տուն,
Ափ մը մոխի՜ր քու մոխիրէդ, ո՜վ պիտի բերէ,
Քու յիշատակէ՜դ, քու ցաւէ՛դ, քու անցեալէ՜դ,
Ափ մը մոխիր… իմ սրտիս վրան ցանելու…։
 

ՅՈԳՆՈՒԹԻՒՆ

 
Հոգիիս վրայ լուսինը կը ձիւնէ…
 
 
Օ՜, դէպի Խաւարներն ու Մոռացումը քալէ՛,
Ո՜վ յոգնած ու դանդաղ ու ծանր ուխտաւոր,
Աղբիւրներու սա՛ պայծառ տղուն հետ առանձին.
Ան հոնտեղերը մարմարէ մեհեաններ գիտէ,
Ուր հինաւուրց աստուածները՝ ազնուօրէն զօրաւոր,
Քու յոգնութիւնդ կը հասկնան…
Ու մարդկօրէն անոր մեծ ցաւը կ՚ապրին…։
Աւա՜ղ, մինչեւ ե՞րբ մեր մարմինները տարփաւոր
Այսչափ տենդօրէն պիտի գալարուին…
Դէպի փայտէ դագաղները դարաւոր՝
Յաւիտենական ու ապարդիւն կեանքին,
Վերջապէս իրիկուն մը մխրճուելու համար…
– Թէեւ այնչա՜փ չարաշուքօրէն —
Արհաւիրքով լեցուն, բայց փրկարար ծոցը հողին։
Գիտեմ, սքեմիդ մէջի վանականի իրանդ ոսկիէ
Շատ ապրած Աստուածի մը խոնջէնքն ունի.
Ուրեմն եկո՛ւր սա խարտեաշ ու խորունկ ու լուռ ու մերկ հարսներէն լեցուած՝
Մեր գինիի նուիրական սափորն ա՛լ վար դնենք,
Թէեւ ան մեր երգերուն խենթութիւնը կ՚ըլլար…
Ու այն բոլոր արշալոյսէ ծաղիկները, որ քաղեցինք,
Անկարելի պաշտամունքին համար…
Այս բոլորը ձգենք, մեր կուրծքերուն ադամանդէ խաչերուն հետ,
Ո՜վ բարեկամ ու բախտակից ու հոյակապ քրմապետ,
Այնպէս չէ՞, ես ալ այս բոլորը ճանչցայ,
Քեզի հետ ա՛յնչափ ապարդիւնօրէն,
Իմ սիրահար տղու խօլաթեւ իրիկուններուս մէջէն,
Յոգնած եւ արիւնոտ ճակատիս դիմաց, անհունօրէն, առ յաւէտ…։
Ու արդէն աւազներու մոգերն աստղերուն տակ ըսին թէ
Հողին բոլոր գինիները ա՛լ մոլախինդ պիտի ըլլան,
Ու բոլոր կապոյտ շուշաններն ալ ձեր Յոյսի ծաղկանոցին,
Ամենը մէկ, յանկարծօրէն ագռաւներու պիտի փոխուին…
Ու յետոյ գիտես որ բոլոր օձերը փեթակներուն տակ,
Մեզի համար այն սե՜ւ անձրեւներէն ի վեր, հիմակ,
Մահագուժօրէն վաղուան մեղրը կը պատրաստեն,
Ու դեռ կարծեմ թէ գետնափորներուն մէջ է որ
Բոլոր բրուտները, մեռելներու հողերէն,
Ո՞ր ժամանակէն ի վեր ապրողներուն համար մինչեւ այսօր
Ջուրի կուժեր կը շինեն…
Ու այն լամպարը, որով Ցնորքը կը հսկենք մեր կտաւէ վրանին տակ,
Ահաւասի՛կ, քեզի կ՚ըսեմ, Արշալոյսէն դեռ շատ առաջ պիտի մարի…։
Օ՜, թեւդ թեւիս անցո՛ւր ու խարխափելէն քալէ՛,
Ո՜վ ծանր ու դանդաղ ու յոգնած ուխտաւոր,
Որովհետեւ վաղորդայնը անգթօրէն սուտ է…
Ու մեր զգայախաբի ոտուըներն ալ յոգնած,
Կեանքին մինչեւ Իրիկունները երթալու համար։
Դէպի խաւարն ու Մոռացումը թափանցէ՛,
Ջուրերու երիտասարդ զաւակին հետ առանձին,
Ու քու տարագիր ճամբորդի տառապանքդ բոլոր
Ու այն աղջամուղջի դարերը, զոր օրերն ուսերուդ վրայ հարկեցին…
Այդ բոլորը ամէնը մէկ ինծի տո՛ւր…
Ու միսիդ պատանքներն ալ հոգիիս վրան նետէ՛…
Թեւդ թեւին անցո՛ւր ու քալէ՛ Ցաւին հետ հայրօրէն,
Անոր վիրաւոր եղնիկի աչուըներն իմաստուն
Կեանքին բոլոր ճամբաները գիտեն…
 
 
Հոգիիս վրայ լուսինը կը ձիւնէ…
 

ԱՐՑՈՒՆՔՆԵՐՍ

Ա

 
Եւ մաքրաթեւ երազիս հետ մինակ էի հովիտներուն մէջ հայրենի,
Քայլերս էին թեթեւ, ինչպէս քայլերը խարտիշագեղ եղնիկին,
Եւ զուարթութեամբ կը վազէի, կապոյտէն եւ օրերէն բոլորովին գինով,
Աչքերս ոսկիով եւ յոյսով՝ եւ հոգիս աստուածներով լեցուն…
 

Բ

 
Եւ ահա բարեբեր Ամառն իր պտուղները զամբիւղ առ զամբիւղ,
Մեր պարտէզին ծառերէն դէպի հողը եւ դէպի զիս կ՚ընծայէր,
Եւ ես լռութեամբ՝ գեղուղէշ ուռիին ներդաշնակ հասակէն
Երգերս ստեղծելու համար խորհրդաւոր սրինգիս ճիւղը կը կտրէի…
 

Գ

 
Կ՚երգէի… Ադամանդեայ առուակն եւ թռչուններն հայրենագեղ,
Աստուածային աղբիւրներուն յստակահոս մեղեդիներն անդադրում
Եւ առաւօտեան զեփիւռը, քրոջական գորովներու ա՜յնչափ նման,
Այս բոլորն իմ երջանիկ երգերուս թոթովումին կը ձայնակցէին…
 

Դ

 
Այս գիշեր երազիս մէջ, ձեռքս առի զքեզ, ո՛վ քաղցրախօս Սրինգ,
Շրթունքներս զքեզ ճանչցան՝ ինչպէս համբոյր մը հին օրերու,
Բայց շունչս յիշատակներու զարթնումէն, յանկարծօրէն մեռաւ,
Եւ երգիս տեղ՝ շիթ առ շիթ, շիթ առ շիթ, արցունքներս էին որ ինկան վար…։
 

ԵՍ ԵՐԳԵԼՈՎ Կ’ՈՒԶԵՄ ՄԵՌՆԻԼ

Ա

 
Սպասումիս եւ Յոյսիս քաղցրութեանը հետ մինակ էի այդ իրիկուն
Եւ Փրկութեան ու Տառապանքի նժարովը Հայրենիքին բախտը կը կշռէի…
Երբ հեռակայ տանս դուռը, գիշերուան սարսափին մէջէն, ուժգնապէս բախեցին.
Եւ ժպտուն՝ ընկեր մը ներս մտաւ, շքեղօրէն գեղեցիկ, եղբայրադէմ եւ ահաւոր…