Պատմութիւն Հայոց

ԿԸ

ԿԸ. Սիւնն սուրբ որ ընդ ամպս աւդոց հովանոցանայր նոցա ի տապ խորշակին ի տունջեան եւ լուսատու ջեռուցանէր զնոսա ի ցրտոյ սառամանեացն ի գիշերապահութեան առաջնորդութեանն՝ նոյն սիւն ըստ ժամանակի *ժամանակի փոփոխեալ՝ ըստ պիտոյից նոցա զպէտսն պատրաստէր։ 2 Երբեմն վիմացեալ *հոսէր նոցա *ի յագուրդ ի ծարաւսն՝ *վտակս անոյշ ջուրցն զի ինքն Քրիստոս էր այն որ ընդ ամենայնի զամենայն *ունի լիութիւն *լցեալ բարերարէր նոցա որ երբեմն ի քաղցրութիւն հացի եւ երբեմն *թռչնովքն իսկ երբեմն զքաղցրութիւն աղբերացն բղխէր նոցա եւ բաժակ Հոգւոյն սրբոյ ուրախ առնէր զնոսա։

* ըստ նոցին խստապարանոցութեան եւ ողնդժնեայ բարուցն խառնէր տայր նոցա զբաժակն բարկութեան ։ 4 Զի այս բաժակ թէպէտ հուր թէպէտ ջուր՝ կարէ զզաւրութիւն իւր փոխել յինչ եւ կամի երբեմն ձիւն լինի եւ երբեմն սառն երբեմն անձրեւ երբեմն հուր եւ փայլակն դառնայ եւ երբեմն ցաւղ սնուցիչ բուսոց՝ կերակրել *զգազանս եւ զթռչունս զերէ եւ զանասուն եւ պատրաստել զդարմանս մարդկան եւ զխնամս արարածոց ։ 5 Նոյն կարէ եւ հոգեւոր ցաւղել բուսուցանել սերմն հաճոյ կամաց վերնոյն պատրաստել բանաւոր հաւտին զկերակուրն անապականութեան ։

*Իսկ երբեմն քաղցր անձրեւ շայեկան բուսուցիչ երկրապարար խարակիչ փայլատակմամբն զջերմագոլն արկեալ *առ ի քրտնացուցանել զբոյսսն *արբուցանէ ցաւղով զստեղն յուրախութիւն եւ զփթիթսն յուրախութիւն զուարթութեան ։ 7 Կրկնակի պահանջէ զգոհութիւն տալեացն շնորհողին յորժամ աւգտի յաճախութեանցն զայս բաժակ արբուցանէ։ 8 Զի եւ ամպք սպասաւորք *հրամանացն մատռուակեն զի *թէպէտ լցեալ պատրաստեալ լի անձրեւով զերեսս *երկնից ունիցին այլ ի գալն եւ յարձակելն ի տալն ի մատռուակելն երկրի յորժամ կամի՝ զշայեկանսն մատուցանէ իսկ *յորժամ ոչ՝ զդժնդակսն զեղեամն եւ զձիւն *եւ զվնասաբեր կարկուտն այրիչ նշողիւքն տապացուցանէ *եւ ժանգառութեամբ պատրաստէ զվնասն եւ չարաթոյն աւդոցն շնչմամբ խստութեան *դառնութեան՝ խորշակահար ցամաքեցուցանէ զվարսաձեւ բոյսս դալարոյն մաւտ առ կարճինսն այրեցուցանէ ։

ԿԹ

ԿԹ. Ամպովքն զհրամանսն կատարէ զի բնական *իմն է ամպովքն երեւել ի սկզբանցն իբրեւ *ընդունիչ *հրամանացն եւ պաշտաւնեայ մատռուակութեանցն *առ մարդիկ երբեմն *բարկութեանց երբեմն ողորմութեանց։ 2 Զի յորժամ կամէր Աստուած առ մարդիկ երեւել՝ *զզաւրութիւն իւր յինքն ամփոփեալ յամպն ծածկեալ առագաստեալ *պահէր զի ոչ կարէին *մարդիկ համաւրէն ժուժել բաւել տեսլեան Աստուածութեանն այլ փակեալ զերկինս իբրեւ սրահակաւ իմն յինքն վարագուրեալ զի մի՛ անժոյժ եղեալ արարածք կիզցին ։

3 Նա թէպէտ եւ *երեւէր յայնժամ երբեմն ժամանակաւ ումեք ումեք արժանեացն՝ ըստ նոցա հանդուրժելոյ տեսանելոյ տեսանելեացն երեւէր *զի նոքա տանել կարասցեն *որպէս Մովսիսին եւ կամ *գլխովին ժողովրդեանն ի Սինէական լերինն իջեալ ամպովն պատեալ երեւէր *եւ անտի խաւսէր ընդ նոսա *նա եւ յամենայն ի դարսն *նոյնպիսի երեւեալ *ամպով իսկ սրբոյն Եզեկիելի հոգելից մարգարէին՝ եւս հռչակական տեսլեամբ երեւեալ սակայն ոչ առանց ամպոյ *ետես ոք երբեք ուրեք յամենայն մսեղեաց։ 4 Որպէս եւ հոգեկիր *մարգարէն *ի տեսլեանն իւրում պատմէ *եւ ասէ *Տեսի զի հոգի վերացեալ գայր ի կողմանցն հիւսիւսոյ եւ ամպ մեծ ի նմա եւ լոյս սաստիկ զնովաւ *եւ հուր եւ կայծակունք հատանէին ի նմանէ *եւ ի մէջ նորա տեսիլ արեգական եւ ճառագայթք հրոյա։

5 Սակայն լոյս *եւ հուր եւ ոչ առանց ամպոյ զի լոյսն ի լուսաւորել *զպիտոյսն եւ հուրն յայրել զանպիտանսն *բարկութեամբ։ 6 Իսկ ամպն՝ երկոցուն զերկոսին *մատռուակել տայ յարբանեկելն *զի հուրն զմեղաւորսն այրէ եւ *լոյսն բարեացն զՀոգին շնորհացն *որդեգրութեան *արբուցանէ *իսկ չարացն զկայծակունսն արբուցանէ *եւ զբոցն ծխախառն *հեղձամղձուկ *նեղութեան տանջանացն։ 7 Նա եւ *մեծութեանն իսկ ամպք գտանին սպասաւորք *որպէս եւ տեսողն պատմէ *թէ Ամպք փոշի են *ոտից նորաա։

* վասն *յորդելոցն բազմացելոցն ամբարշտութեանց *ասաց Սաստէ ծովու եւ ցամաքեցուցանէ *եւ զգետս ամենայն աւերէ բ։ 9 Վասն զի զծովն մեղաց ցամաքեցուսցէ եւ զգետս անաւրէնութեան կասեցուսցէ եւ զնեխականն *եւ զանհամականն եւ զպղտորն * եւ զկացունն պարզեսցէ։ 10 Իսկ իւրոցն *ապաւինելոցն եւ ի նա յուսացելոցն փրկութիւն *բազմացեալ ծովասցի եւ գետ *առանց մեղաց յորդեսցէ։ 11 Վասն որոյ միւս մարգարէն ասէ ի նոյն պարու երգոյն *իւրոյ թէ Զգետս ցրուեսցես եւ զերկիր դողացուսցես ի սաստկութենէ անձրեւի քոյ՝ որ անցանեն ընդ սա գ։ 12 Զի զջուրս սաստկութեան *ի վերուստ հոսեսցէ *ի վերայ ջուրցն զի զջուրսն դառնացեալս ի բաց մղեալ մերժեսցէ զի *այնմ մտեալ որ սրբահամն է՝ զաղտեղին եւ զգարշացեալն ի բաց անցուսցէ։

13 Որպէս միւս տեսանողն *ի նոյն նուագեաց *եւ անդէն զնոյն միահամուռ *մեկնեաց ասէ Անձրեւ կամաց պատրաստեցեր Աստուած ժառանգութեան քում զի թէպէտ եւ հիւանդացաւ՝ սակայն դու հաստատեցեր զնաա։ 14 Զի ի մեղաց ծովուն ըմբռնեալք *եւ նոյն ախտիւ հիւանդացեալք եւ *կապեալք յամբարշտութեան կապանսն վասն այնորիկ զծովն անունջ անհամութեան քամեալ *եւ ցամաքեցուցեալ *զակն աղբեր նորա եւ զանձրեւ *սաստից տեղասցէ առ մարդիկ։ 15 Որպէս եւ յայս հայեցեալ երգեաց մարգարէն Խորք ի խորոց կարդացին առ քեզ ի ձայն սահանաց քոցբ։ 16 Զի իբրեւ սահանք հոգեւորք * երկնաւոր պատգամացն *ի վերուստ իջեալ ի վերայ կուտակին եւ զախտաժէտսն եւ զցաւագնոտսն ի բաց կորուսցեն ։

*Եւ ցաւղն բժշկական եղեւ առողջացուցիչ որպէս եւ ասէն եթէ Ցաւղդ որ *ցաւղէ ի քէն՝ այն բժշկութիւն է նոցագ զի դարձցին առ նա երկիւղիւ։ 18 Զի այնք որ սիրովն ոչ դարձան առ նա՝ ահիւ սպառնալեաց արար զնոսա իւր ժառանգութիւն *որպէս զձեզդ։ 19 Զի նախ զհեղեղն մեղաց *ի ձէնջ * ի բաց անցուսցէ եւ ապա տացէ ձեզ զառատութիւն շնորհաց իւրոց ։

20 Զի ի ձէնջ *բխեալ Յորդեսցեն իբրեւ զգետս արդարութիւնք եւ իրաւունք իբրեւ զջուրս հեղեղաց բազմասցին դ եւ ապա զիւր գիտութիւն *կենաց ձերոց՝ յամպոց ողորմութեան ի ձեզ տեղասցէ որպէս եւ ասէն թէ Անձրեւ *կամաց պատրաստեցեր Աստուած ժառանգութեան քում զի *թէպէտ հիւանդացաւ՝ սակայն դու հաստատեցեր զնաա ապա Զուխս *փափկութեան տացես *ըմպել արժանեացնբ ըստ բանի հոգեւորական երգչին որ ասէ թէ Ի քէն է Տէր աղբիւր կենաց եւ լուսով քով տեսանեմք զլոյսգ *եւ թէ Ծագեա՛ զողորմութիւնս քո՝ ոյք ճանաչեն զքեզդ իսկ իւրոց ճանաչչացն ծագէ եւ աղբիւրքն իմաստութեան ի նոյն լուսոյ ականէն առ նոսին բղխեալ իսկ անիմաստիցն՝ այրիչ վտակքն եւ ողողիչք եւ հրդեհիչք եւ տոչորականք։

21 Եւ քանզի իբրեւ զհուր *յերկրի վառեալ էին մեղքն՝ առ ի տալ յոյս զի անթաքուստ լիցին *ի վրէժխնդրութենէն որ ի վերայն էր հասանելոց վասն որոյ յառաջագոյն կանխեաց յառաջագէտ մարգարէութիւնն *զիրացն իւրոց ասացելոց հաստատութիւն *որպէս ասէ *Տեսի ի մարդիկ զմեղսն ծովացեալս բազմացեալս հեղեղեալս ե որպէս միանգամ *մեկնեցաւ առակն յաւուրս Նոյեան դարին *ի ծովանալ մեղացն յերկրի *ընդ նմին ծովացան եւ ջուրքն կորուսանել զմարդիկ սաստկացան ։

Հ

Հ. Արդ՝ սրբոց մարգարէիցն զիրացն եղելոց *զառակսն յաճախագոյնս ի մէջ բերեալ թերեւս եղելովքն ահարկեալ՝ զնոսա յիւրաքանչիւր ամբարշտութեանցն փրկել կարասցեն։ 2 Վասն այսորիկ յաճախագոյնս երբեմն զՍոդոմայեցիսն հրկիզեալս երբեմն զհեղեղամաց մարդիկն ջրահեղձոյց դարին յաւրինակ առեալ *երբեմն զհարուածս Եգիպտոսի եւ զայլոց բազմաց եւ զանաւրէնութիւնսն՝ ծովացեալս *կոչէ եւ *փարատել յերկրէ խոստանայ եւ դարձեալ զարդարութիւն *յերկրի *խոստանայ դնել եւ քան զջրհեղեղն եւս յորդագոյնս բազմացուցանել * եւ *զիրաւունս ծաղկեցուցանել։

*Վասն այսորիկ յանցանել *մարդկան ընդ անցութեան ծովն գոչէ մարգարէն եւ ասէ Անցցեն ընդ ծովն յաղթ եւ հերձցեն զալիս ծովունա *այսինքն է զամբարշտութիւնս եւ թէ՝ Ցամաքեսցին պտոյտք գետոց բ այսինքն մեղացն յորդութիւնք ։ 4 Վասն որոյ միւս մարգարէն *ասէ թէ Ի վերայ գետոց բարկասցիս *Տէր կամ սրտմտութիւն քո *ի վերայ ծովուց եւ կամ բարկութիւն քո ի վերայ գետոցգ։

5 Զի ածցէ զյորդութեան անձրեւն եւ ջուրքն սուրբք կենդանութեան հոսանքն մերժեսցեն զջուրսն *ամբարշտութեան եւ ծածկեսցեն յերկրի զդառնութիւն չարութեան տգիտութեան ամբարշտութեան մարդկան։ 6 Որպէս *ասէ մարգարէն թէ Լցցի երկիր գիտութեամբ Տեառն՝ իբրեւ *ջուրք բազումք զի ծածկեն զծովսդ *զայն զկորստական * ջուրցն ասէ *զկորուսիչ եւ զհեղձուցիչ ջուրցն թէ զայն *ջուրսն ծածկէ՝ որ արբոյցն զերկիր *ի հրապոյրս պղտորս որ *առաւելագոյն եւս վասն հրապուրանացն՝ ի կռապաշտութիւնսն յորդեալ մոլեգնեալ էին յաշխարհի։ 7 Զի հանցէ զամպն հոգիընկալ որ *մարգարէին Եզեկիելի երեւեցաւ զի նոյն ամպ տեղասցէ ի մարդիկ զշնորհս գիտութեան եւ նոյն դալարացուսցէ եւ զչորութիւնն ի բոյս շրջեսցէ։

8 Իսկ զգաւսացելովքն որ ի հաւանութիւն գալ ոչ կամին՝ սփռեսցէ զանձրեւ հրեղէն փայլատականց ի կիզուլ յայրել *եւ *ի վախճանել մատուսցէ ըմպել զբաժակն դառնութեան ։ 9 Որպէս ի տասներորդում սաղմոսին նուագէ տեսանողն թէ Տեղասցէ ի վերայ մեղաւորաց որոգայթ հուր եւ ծծումբ այս մրրիկ է բաժին բաժակի նոցաա։

10 Զի Տէր արդար է եւ զարդարութիւն սիրէբ եւ արդարութեամբ կամի առ ինքն կոչել զձեզ յորդեգրութիւն զի հոգիընկալ *ամպն աստուածակիր ճշմարտութեան սովոր է տեղալ յոգիս *մարդկան *զգիտութեան ուսուցութիւն եւ տնկել ի սիրտս մարդկան *զերկիւղ աստուածպաշտութեան եւ մատռուակել զսէրն Քրիստոսի Արարչին *առ իւր արարածս եւ նորուն կամաւքն ամբառնալ ի բարձրութիւն իւրոյ Աստուածութեանն *զոր ձեզ պարտ է ընդունել։

ՀԱ

ՀԱ. *Զի եթէ ամպք որ սպասաւորք են առեալ *զհրաման *ի Տեառնէ իջեալ ի բարձանց ի խորութիւն անդնդական *ծովուցն *խոնարհ՝ առ եթերացն առ ընթեր լցեալ ուռուցեալ ամփոփեալ զբազմութիւն ջուրցն հանեալ *վերացեալ *տարածեալ ծածկեալ զերեսս երկնից լի որոտմամբ ցաւղագին առատութեամբ զԱրարչին հրամանս կատարեն առ ի *ներքոյս մատռուակեն ո՞րչափ եւս առաւել այս վկայքս որ վերացան ի սէր Աստուածութեանն առ որս Աստուած *խոնարհեցաւ՝ եւս *առաւելագոյն առին զշնորհս *Հոգւոյն *եւս *առաւել լցան *պարգեւաւքն որք զմարմինս իւրեանց ետուն ի գանձն տէրունի մի միւսանգամ առցեն անդրէն նորոգեալ զհնացեալն ։ 2 Եւ լցեալ աստուածական պատգամաւքն՝ գուն եդեալ եւ ճգնութեամբ մեծաւ քարոզեցին եւ տեղացին ի ձեզ զտեղ երկնաւոր շահիցն եւ փայլատակեցին ի ձեզ *զլոյս եւ զհուր միանգամայն *եւ քան զաստուածընկալ ամպն եւս *զաւգուտն ի ձեզ հոսեցին։ 3 Փոխանակ ամպաշուք *տեղալի որոտալոյն ահագնութեան՝ Աստուած որոտաց առ ձեզ եւս ահագնագոյնս եւ կամեցաւ զձեր կեանս եւ զփրկութիւն։

4 Եւ սոքա որ ատեցին զաշխարհս եւ զամենայն *ինչ որ *յերկրի է եւ սիրեցին զերկինս եւ զպատուիրանս թագաւորին Արարչին որ նստին ի վերայ նորա որ ընկալաւն *զնոսա *եւ զոգիս *նոցա *ի լուսեղէն յարկսն եւ յերկնաւոր քաղաքն յափշտակեցան նոքա եւ զուարթակից երկնաւորացն *եղեն *որ են կենդանիք որ փոխեցան ի տկարութենէս ի զաւրութիւն յապականութենէս յանապականութիւն ի մահուանէս յանմահութիւն զի յաղթեցին մարմնեղէն ցանկութեանցն եւ հաղորդեցան աստուածեղէն փառացն որ նորոգեցան ի փառս անպատումս եւ զերծան յանպիտոյիցս եւ ոսկերք նոցա տաճարք եղեն *Աստուածութեանն Հոգւոյն քանզի եւ առ Տէրն իւրեանց *կենդանիք են եւ սուրբ հոգիք նոցա գգուեալ պահին կենդանիք։

5 Իսկ մարմինք նոցա եւ ոսկերք նոցա *Աստուծոյ տաճարք են ի միջի ձերում զի ոչ այլ իւիք կարիցէք դուք զԱստուած *ընդ ձեզ հաշտեցուցանել *եւ մերձենալ *առ Աստուած՝ եթէ ոչ բարեխաւսութեամբ աղաւթից նոցա եւ հաւանել ձեզ հաւատոցն այնց՝ որով նոքայն վարեցան եւ արժանի եղեն ելանել ի ծովն կենդանի եւ անտի հոսել ի ձեզ զվտակս քարոզութեան աստուածական պատգամացն եւ պաշտել ձեզ զբաժակն արարչական սիրոյն՝ թէ ընդունել մարթասջիք ։ 6 Զի ոչ զոք թողուցու *ըստ անձանց կամս գնալ այլ եթէ կամիցիք եւ *եթէ ոչ՝ սակայն *զոր *Աստուածն կամի՝ զայն էք կատարելոց ։

ՀԲ

ՀԲ. Քանզի իբրեւ ետես Աստուած զազգս մարդկան *տկարացեալս եւ եղծեալս հիւանդութեան մեղաւքն՝ եկն իբրեւ զբժիշկ բժշկել զի մի՛ *ի հիւանդութենէ մեղացն մեռանիցին որում եւ վկայէ մարգարէն *եւ *ասէ Թէպէտ եւ հիւանդացաւ՝ սակայն դու հաստատեցեր զնաա։ 2 Արդ՝ նոյն գթածն եւ մարդասէրն որ ի սկզբանէն էր յաւիտենից հաստիչն *եւ արարիչն ամենայնի՝ նոյն ինքն բժիշկ իւրոց *արարածոցն *որ երկիւղածացն ծագեաց *զլոյս իւր որպէս ասէ մարգարէութիւնն *Ծագեսցէ ձեզ երկիւղածաց անուան իմոյ արեգակն արդարութեան եւ բժշկութիւն ի թեւս իւրբ։

*Եւ ո՞վ իցէ արեգակն արդարութեան՝ *եթէ ոչ որ խոնարհեցաւն եւ ծագեաց զիւր ճառագայթսն ամենայն հիւանդացելոցն եւ յախտ անկելոցն մեղաւք *նոյն է որ ի Հաւրէն ծագեաց զի *նա *միայն է որ կարէ լուսաւորել զոգիս խաւարեալս մարդկան եւ զուարճացուցանել զանձինս ստուերանստաց անկելոցն ։ 4 Եւ նա ինքն է որ յայց ել կորստեանդ ձերում որոյ *ճառագայթիւք նորա *կեան արարածք եղեալք ի նմանէ ամենայնք ։ 5 Նա եւ զարդն երկնից այսինքն են լուսաւորքն զիւրեանց լոյսն յակնարկել ճառագայթից *նորա ի մէջ արարածոց ջահացուցանեն՝ առ ի տալ լոյս երկրի եւ լի են լուսով նորա երկինք եւ աշխարհ ։ 6 Եւ Հոգի նորա՝ նշոյլք ճառագայթից նորին էութեանն որ խոնարհեցաւ *կամաւք *գթութեան իւրոյ եկն ի լուսաւորել զարարածս զի էին խաւարեալ՝ եկն ի տալ ծագել զլոյս իւր։

7 Իսկ եթէ ոչ կամիցին բանալ զսիրտս իւրեանց նորա ճառագայթից *Աստուածութեանն՝ այրեսցէ մինչեւ իսպառ *որպէս եւ ասէն թէ Հուր բորբոքեցաւ ի բարկութենէ իմմէ *այրեսցէ եւ իջցէ մինչեւ ի դժոխս ներքինս կերիցէ զերկիր եւ զամենայն բոյս երկրի նոցա վառեսցին հրով բորբոքեսցին հիմունք լերանց նոցաա։ 8 Զի՞ կամ ընդէ՞ր կամ ո՞րպէս զհիմունս մատուցեալ հրդեհիցէ։ 9 Այլ քանզի հիմնացեալ էին մեղքն յերկրի եւ զաւրացեալ՝ վասն այսորիկ հիմամբք եւ *արմատովքն հանդերձ զչարն հրդեհեսցէ եւ խլեսցէ զմոլորութիւնն յերկրէ առ հասարակ եւ զմորոսութիւն կռապաշտութեանն *ջնջել եւ ի բաց կորուսանել *որպէս ի սկզբան տանջանացդ *առ ձեզ ցուցաւ ։

10 Զի յորժամ *զծովու նմանութիւն զմեղացն քամելոյ եւ զյստակելոյ ճառս բերէ ի մէջ եւ զդժնդակսն հեղձուցանէ անդէն ըստ չհլութեան նմանութեան խստասրտութեան *ընդդիմասովոր բարոյիցն՝ ապարասան ապարթանական փարաւոնեան զաւրուն վաշտացեալ գնդաւքն եւ բազմացեալ կառաւքն եւ սպառազէն առնեւձիոյն նիզակաւք եւ անթիւ երիվարաւքն վառելովք ի ջուրսն կորնչել ։ 11 Զի ի չափաւոր ժամանակի՝ ոռոգմունք կարի պիտոյ են առ ամենայն *բոյսս սերման իսկ յորդն եւ անչափն՝ նեխէ *ապականէ եւ կորուսանէ *իսկ որ կարին բազմանայ՝ ողողէ անյիշատակ ջնջէ։ 12 Սոյն աւրինակ եւ լոյսն *ցանկալի է յաչս մեր այլ *յորժամ կարի ջերմակիծն առնէ՝ վնասէ ըստ եբրայական բանակին որ հակառակ կացեալ ընդ Մովսիսի՝ այրեցան *ի բարկութենէ անտի Աստուծոյ։

13 Իսկ ցամաք երկիրս բնակութիւն է մեր եւ ամենայն աւգուտք եւ պաճարանք կենաց մերոց *ի սմանէ եւ ի վերայ սորա եւ դայեկութեան դարմանք ըստ նմանութեան կաթինն *ի մաւրէ մեզ յայնմանէ։ 14 Վասն որոյ նոյն խնամակալ *մեզ երկիրս պայթեաց պատառեցաւ եբաց զիւր *թանձրութիւնն եւ *սոյզ ընկլոյզ եկուլ միանգամայն կենդանւոյն *ի դժոխս յուղարկեաց զղեւտացիսն որ իշխեցին յընչաց քերել եւ արհամարհել *զընտրեալն եւ զսիրելին Աստուծոյ զՄովսէս։

ՀԳ

ՀԳ. Յայնմ ժամանակի այս *եղեւ իսկ արդ՝ զի առաքեաց Աստուած զՈրդին իւր առ մարդիկ որ *եկն եւ շրջեցաւ *ընդ աշխարհս եւ առաքեաց *զիւր առաքեալսն *ընդ երկիր ամենայն եւ այս երանելիքս որ առ ձեզ հասին ոչ միայն զլոկ բանս այլ եւ զնշանս արուեստիցն ցուցին ձեզ *ձերով պատուհասիւքդ։

*Իսկ արդ՝ որք անգոսնեցին *զծառայն *Աստուծոյ զՄովսէս այնպիսի պատուհասի եղեն արժանի *իսկ որք իշխեցին ընդդէմ Աստուածորդւոյն խստանալ ո՞րպիսի լինիցին *պատժոց *պատուհասից արժանի։ 3 Զի նոքա որ յերկրաւոր հրամանատուէն հրաժարեցին՝ այնչափ *բարկութեան եղեն պատահեալք իսկ որք յերկնաւորէն հրաժարեցին՝ ո՞րչափ *եւս առաւել լինիցին դիպեալք տանջանաց ։ 4 Քանզի Տէրն Աստուածորդին առաքեալ ի Հաւրէ յորժամ զիւր առաքեալսն զսիրելիսն առաքէր *ընդ երկիր ամենայն՝ այսպէս հատ զդատավճիռն եւ հաստատեաց *ասէ Որ զձեզ ընդունի՝ զիս ընդունի *եւ որ զիսն ընդունի՝ *ընդունի *զՀայրն իմա։

* թէպէտ յերեկ սպանէք դուք զնոսա այլ Աստուծոյն *նոքա *եւ այժմ կենդանի են եւ *յաւիտեան *կենդանի են լինելոց։ 6 Արդ՝ նոցին բարեխաւսութեամբ հաճեցայք դուք ընդ Աստուծոյ ըստ խրատու սոցին առաքելակցին *ձերոց առաքելոցս՝ մեծին Պաւղոսի *որ ասէն թէ Մեաւք *հաճեցարո՛ւք ընդ Աստուծոյ ի ձեռն մահու Որդւոյ նորաբ զի Որդին Աստուծոյ մեռաւ եւ եկեաց սոյնպէս եւ վկայքն նորա սիրելիք *կենդանի են եւ ձեզ բարեխաւս։

*Զի Որդին Աստուծոյ *նա ինքնին ձեզ քարոզ աւետեաց եւ *ինքնին ձեզ մատռուակ ուրախարար պատգամացն։ 8 Նա ինքնին ձեզ հրաւիրակ *յարքայութիւնն նա ինքնին պաշտաւնեայ իւրոց բարեացն նա ինքնին *բազուկս ի վեր հարեալ՝ ի մէջգետին անցեալ պարգեւատու լինի իւրոցն արժանեացն ։ 9 Նա ինքնին ահարկու լինի եւ դարձուցիչ ի վերայ այնոցիկ՝ որք ոչն ճանաչեն զնա նա ինքնին *գտակ է՝ որ կորուսեալն են ի նորա բարեացն։ 10 Նա *ինքնին առաջնորդ լինի մոլորելոցն *որք մոլորեալ են ի նորա ճանապարհացն։ 11 Նա *ինքնին նաւահանգիստ լինի այնոցիկ զորս ալիք ամբարշտութեան մեղացն պաշարեցին իբրեւ զձեզդ։ 12 Նա ինքնին լինի *դարձուցիչ գերութեանց՝ * որք իցեն գերեալք ի մեղս իբրեւ զձեզդ։ 13 Նա ինքնին լինի բժիշկ վիրաւորելոց՝ որ *ամբարշտութեամբն են վիրաւորեալք իբրեւ զձեզդ ։ 14 Նա *ինքնին լինի աւգնական՝ որք *թափեալ են յաւգնականութեանցն *զնայն ճանաչելոյ։ 15 Նա ինքնին լինի յոյս յուսացելոց ի նա ի *մշտնջենաւորն յանկէտ յանսպառ յանպատում յանվախճան արքայութեանն ։ 16 Որ նայի *քաղցրութեամբ *յարարածս իւր եւ գթութեամբն իւրով կերակրէ զչարս եւ զբարիս *այլ եւ խրատէ զամենեսեան զի յորդեգրութիւն կոչման Աստուածութեանն մերձենալ արժանիս *արասցէ ։

*Այլ ձեզ յայտնի *լինիցի զի այս այսպէս է զի Աստուած *մարդասէր կամի զի ժառանգս արասցէ *զձեզ ինքեան ։ 18 Այլ յայնժամ մինչ ոչն գիտէիք դուք զԱստուած՝ *ծառայէիք այնոցիկ *որք ոչ էին *ի բնէ աստուածք այլ այժմիկ ծաներուք դուք զԱստուած մանաւանդ թէ Աստուած իսկ ծանեաւ զձեզ զի էիք դուք մոլորեալք *յարարածս տկարս եւ *ի պաշտաւն սնոտի եւ ի լուծ ծառայութեան մեղացն էիք հնազանդեալ այլ այժմ *ազատեցայք յայնմանէ յանաւգուտ կամացն լծոյ ծառայութեանն ի ստրկութենէ *անտի ի Քրիստոս Յիսուս *ի Տէր մեր յՈրդին Աստուծոյ։

19 Զգոյշ լերուք գուցէ հրաժարիցէք ի խաւսելեաց աստի զի թէ այնք ոչ կարացին ապրել որ յերկրաւոր հրամանատուէն իշխեցին հրաժարել ո՞րչափ եւս առաւել մեք՝ *եթէ յերկնաւորէն թիկունս դարձուցանիցեմք ։ 20 Որոյ ձայնն զերկիր շարժեաց յայնժամ՝ դարձեալ եւ այժմիկ խոստացեալ է եւ ասէ *Դարձեալ *միւսանգամ շարժեցից ոչ միայն զերկիր *այլ եւ զերկինսա այլ զոր *ասէն միւսանգամ եւս»՝ *յայտնէ զշարժելոցն՝ իբրեւ զեղելոցն փոփոխումն զի այն հաստատուն կայցէ՝ որ անշարժն իցէ ։

21 Վասն այսորիկ հնազանդեցէ՛ք դուք ի սիրտս ձեր անշարժ թագաւորութեանն եւ ըմբռնեսջիք զշնորհս որով պաշտիցէք մտադիւրութեամբ զԱստուած ։ 22 Զի Աստուած՝ հուր ծախիչ է զի այրեսցէ զմեղս ձեր եւ սրբեսցէ զանձինս ձեր՝ *իբրեւ ի հալոցս փորձութեան ճարտարութեան արուեստիցն կռանագործ արծաթարարացն ընտրել զժանգն ի սրբոյ անտի։ 23 Իսկ որ ընտրին՝ սրբի եւ պատուականանայ իսկ որ ոչն՝ այրի եւ հրդեհի *որպէս գիտողն ասէ թէ Եղիցի լոյսն Իսրայելի ի հուր եւ սրբեսցէ զնա ի բոց բորբոքեալա։ 24 Եւ զանաւրէնութիւնսն՝ խոտոյ նմանեցուցանէ ասէ այսպէս թէ Վառեսցի զնովաւ եւ կերիցէ զնա իբրեւ զխոտ յաւուր յայնմիկ շիջցին լերինք եւ բլուրք եւ անտառք եւ կերիցէ ի շնչոյ մինչեւ ի մարմին եւ որ ապրէն՝ *եղիցի իբրեւ ոք որ ապրէ ի բորբոքեալ բոցոյ եւ որ մնացեալ իցէ *ի նոցանէ՝ ասէ թուով եղիցին բ։

ՀԴ

ՀԴ. Արդ՝ ի ժամանակսն յայնոսիկ յառաջինսն յետ ջրհեղեղին իբրեւ բազմացան մարդիկ *ի վերայ երեսաց երկրի՝ վայելէին ի պարարտութեան խնամոցն Աստուծոյ եւ ճարպոյ եկեալ զակամբ՝ յայլայլութիւն մտաբերէին անկղիտացեալք յիմարեցան։ 2 Եկեալ ի մի վայր խորհուրդ *առեալ սնոտիմաց խորհուրդ շինել ի պաշտաւն մեհենից աշտարակ մի բարձր անհնարին՝ կոթողեցին ի դաշտսն Սենէար յերկրին Ասորեստանեայց ։ 3 Արդ՝ *շինել շինէին ի պաշտաւն դիւաց *անձանց իմն անուն մեհենաշէն կապեալ՝ առ իւրեանց որդիս թողուլ։ 4 Պանծացեալ հպարտացեալ զանձինս ի գործ կացուցեալ՝ կաւագործութեան *վաստակասէր անաւրէնութեանն աշխատէին *իբրեւ պաշար խերշատանաց չարութեան զաւակաց ազգացն *զկնի իւրեանց եկելոցն թողուլ խնդրէին այն անմիտ ազգն առաջին ։

5 Տէր Աստուած նայեցեալ ի նոցա պակասամտութիւնն՝ խառնեաց արբոյց նոցա զխառնակութիւն լեզուացն բաժանման անդէն ի նմին տեղւոջ զնոսա ընդ միմեանս խառնակեաց ուստի եւ նոյն տեղին զխառնակութեան զԲաբել անուն ժառանգեաց։ 6 Եւ նոքա ցրուեալք * ի միմեանց մեկնեցան չլուեալ այնուհետեւ այր ընկերի բարբառոյ այսպէս քակեալք ի միմեանց անջատեցան եւ լքումն *գործոյն եղեւ զոր առաջի *արկեալն էր՝ ինքեանք քակտէին։ 7 Եւ արբեալք՝ յիւրաքանչիւր լեզուս *խաւսէին ուսեալք յամենահաստիչ Արարչէն *խառնակեալք եւ ցրուեալք բաժանեցան ի միմեանց։

8 Եւ հուր ահագին հողմախառն շոգի Հոգւոյն Աստուծոյ որ *սովորն է զմարդիկ յուղղութեան ճանապարհն հաստատել եւ ի զրավաստակ ճանապարհացն խափանել *ուղղել յարդարութիւն *եւ հաստատել զամենեսեան՝ այն հուր անկեալ ի վերուստ կտրեալ զաշտարակն՝ վերուստ ի վայր փլուզեալ հոսեաց տապաստ դաշտացն ցան եւ ցիր կացուցանէր։ 9 Արդ՝ իբրեւ *այս նոցա նորացոյց ամբարշտութեանցն խափան լինէր ցրուեալք *ընդ վիճակս իւրաքանչիւր՝ ըստ կամացն Աստուծոյ *ի վերայ երկրի սփռեցան եաւթանասուն եւ երկու նահապետք լեզուաց կացեալ՝ բաժանեցան ընդ երկիր հաստատեալք յիւրաքանչիւր սահմանս։

10 Բայց մի ոմն որ նախնի հեբրայական ազգին *ոչ ի խորհուրդն եմուտ շինել զվաղափուլն եւ ոչ կցեցաւ *յարագաւերն՝ վասն որոյ էր խորհուրդն վասն այսորիկ զիւր լեզուն *պահեալ։ 11 Որ նախ Արարչին իւրովք զաւակաւք հանդերձ ծանաւթ եղեալ որպէս ի սկզբանն պատմեցաք զաստուածպաշտութիւն յանձն առեալ՝ ժողովուրդ ձեռական անուանեցան Աստուծոյ ուստի եւ մարգարէքն աստուածախաւսք Ուստի եւ Քրիստոս ըստ մարմնոյ որ է ի վերայ ամենայնի Աստուած աւրհնեալ *յաւիտեանսա ուստի եւ *աշակերտքն աւետարանիչք նորապարգեւ կտակարանացն շնորհելոց որք եւ *վկայք նորա զաւրութեանն գործոց *նշանաց եւ արուեստից որ գործեցան ի նորա գալստեանն։ 12 Որք եւ *մատակարարեցին զշնորհսն որք եւ զհուրն կենդանութեան Հոգւոյն ի բերան առեալ՝ հրդեհեալ սրբեցին զաղտն տիեզերաց որք եւ յարուցին ի գլորմանէ զանկելութիւն *ամենայն երկրի որք զանաւրէնութիւնն տիեզերաց փլուզեալ այրեալ մաշեցին ըստ աւրինակի բարձրաբերձ աշտարակին զորմէ պատմեցաքն ։

* փոխանակ բարձրաբերձ եւ վաղաւեր աշտարակին՝ խաչն ճշմարտութեան կանգնեցաւ որոյ զաւրութիւնն մշտնջենական է եւ փառք նորա Աստուած *որպէս եւ գիտողն ասէ Ի քեզ Տէր յայտնեսցի եւ *փառք նորա զքեզ ծածկեսցեն գնասցեն թագաւորք ի լոյս քո եւ հեթանոսք ի ծագել լուսոյ քոյբ։

ՀԵ

ՀԵ. Ահա *թագաւորեալք որք պարծեցան ի խաչելեալ Փրկիչն *որք եւ վկայք են նորա Աստուածութեանն ։ 2 Որք մեռանն ընդ Քրիստոսի՝ ընդ նմին եւ թագաւորեն ա զի մատնեցան ի մահ վասն անուանն Աստուծոյ զի եւ կեանքն Յիսուսի յայտնի լինի ահաւասիկ ի մահկանացու *մարմինս սիրելեացն Քրիստոսիբ։ 3 Որք եւ յայտնի մեռեալք եւ ի ծածուկ կենդանիք որք քարոզենն յայտնի զկենդանութիւն իւրեանց *եւ տան զկենդանութիւն *ըմպել ձեզ որ մեռեալք էք ի մեղս ձեր։

* *Աստուած յայտնեցաւ ձեզ *յոսկերս նոցա վասն զի *առին նոքա *յանձինս իւրեանց զլոյս չարչարանաց *խաչին եւ նովին Քրիստոսի չարչարանաւքն աւրինակեալ * զհամբերութիւն *Փրկչին յանձինս իւրեանց լուսաւորել զխաւարն որ մածեալ էր յոգիս ձեր որպէս ասէ *գիտողն թէ *Խաւար ծածկեաց զերկիր եւ մառախուղ *մածեալ է զհեթանոսաւքգ։ 5 Ահա արդարեւ խաւար եւ մառախուղ մածեալ է զհեթանոսութեամբ *ոգւովք ձերովք՝ անճանաչողական սովորութեամբքդ որպէս եւ աշտարակն մոլորութեան *յոր յղացան ազգք մարդկան զանաւրէնութեան պաշտամունս անշնչոց եւ շնչաւոր *արարածոց պաշտաւն մատուցանել փոխանակ Արարչին։

6 Զի թէպէտ եւ յղացեալ խորհրդովք անաւրէնութեան յաշտարակագործ կորուսիչ պաշտամանն վասն որոյ *եւ ցրուեցան ընդ երկիր խառնակեալ լեզուաւքն՝ սակայն ոչ թողին զնոյնն *որպէս ասէն գիտողն *ի նոյն սաղմոսարանին թէ Ահաւասիկ երկնեցին զանաւրէնութիւն յղացան զցաւս եւ ծնան զանաւրէնութիւնա։ 7 Զի յետ քակտելոյն աշտարակին *եւ թողլոյն զիւրաքանչիւր գործս *անաւրէնութեան՝ գործեցին ձեռագործս որում երկիր *պագանէին որպէս եւ միւս գիտողն ասէ * Փայտին ասացին՝ հայր իմ ես դու եւ քարին ասացին՝ *եթէ քո իսկ ծնեալ է զմեզ եւ դարձուցին յիս զթիկունս եւ ոչ զերեսս իւրեանցբ։

8 Վասն այսորիկ փոխանակ փայտին որում երկիր պագանէին՝ կանգնեաց *զխաչն իւր ուստի եւ զլոյս ճառագայթիցն արձակեսցէ ամենայն արարածոց որք նստէին ի խաւարի եւ ի ստուերս մահու իսկ զանպիտոյսն այրեսցէ որպէս ըստ գիտողական բանին ասէ *Եղիցի *լոյսն Իսրայելի հուր եւ սրբեսցէ զնա ի բոց բորբոքեալգ։ 9 Իսկ աշտարակն յուզեաց զսրտմտութիւն բարկութեան Արարչին՝ ցրել *զնոսա եւ խառնակել զլեզուս նոցա։ 10 Իսկ *ի խաչէն ողորմութիւնք յուզեցան ժողովել զցրուեալսն ազգաց որդւոցն Ադամայ։ 11 Եւ փոխանակ քարապաշտութեանն հնոտւոյն սնոտւոյն՝ վիմացոյց *զհաւատս իւրոց վկայիցն զի անշարժ լինիցին եւ հաստատուն։

12 Եւ շինեսցո՛ւք մեք ձեաւք հանդերձ ի վերայ հաստատութեան հաւատոցն առաքելոց եւ մարգարէից *ընկալցո՛ւք զշնորհացն հուր Հոգին ։ 13 Որ այրեացն եւ փլոյզ զաշտարակն մոլորութեան՝ նոյն շինեսցէ զմեզ հիմամբք հաստատութեանն հաւատոյ եւ ածցէ զմեզ ի միաբանութիւն խաչիւն իւրով։ 14 Եւ տացէ մեզ զհուր Հոգւոյն որով մեղքն այրեսցին եւ *արդարութիւնն *լուսաւորեսցի ի խաչն ուստի Տէրն յայտնեցաւ *ուստի Տէրն կախեցաւ ուստի *փառք նորա *ծագեցին եւ լցին զերկիր ուստի վկայքն թագաւորքն եւ թագաւորեալքն ընդ Քրիստոսի որով եւ *հաշտիք դուք ընդ Աստուծոյ ի ձեռն մահու Որդւոյ նորա։

15 Վասն որոյ եւ *Աստուածորդին խոնարհեցաւ զի առցէ զմարմին մարդկան եւ խոնարհեսցի յանարգութիւն մահու՝ մինչեւ ի թաղումն անգամ զի զարժանացեալսն արասցէ նմանակիցս պատկերի Աստուածութեանն մարդասիրութեամբն իւրով որք եւ եղբարք անուանեցան վասն անբաւական սիրոյն՝ որ սիրեացն զմարդիկ զի լինիցի ինքն անդրանիկ ի մէջ եղբարց բազմաց։ 16 Վասն իւրոյ մարդասիրութեանն եհատ այսպէս *զդատավճիռն *ասէ *ինքն Աստուածորդին թէ Սոքա են իմ քորք եւ եղբարք *որ առնեն զկամս *Հաւր իմոյ որ յերկինս էա զի Որդին եկեալ կատարեաց զկամս Հաւր։

17 Եւ զի՞նչ իցեն կամք Հաւր՝ եթէ ոչ զի զորդիս մարդկան զմերժեալս ընկալցի միւսանգամ յարքայութիւնն եւ զանկեալսն ի ներքոյ մահու կանգնեսցէ ի կենդանութիւն եւ զկամարարսն Հաւր որ ինքն բնութեամբ *Որդի է միածին՝ *արասցէ որդիս շնորհաւք։ 18 Եւ վասն այնորիկ էջ ինքն Տէրն զաւրութեանց ի տկարութիւն մարդկութեան կարգացն զի նովին տկարութեամբ ըմբռնեսցէ զտկարացեալսն ի զաւրութիւն *փառացն Աստուածութեան կարգացն եւ տացէ արժանի լինել որդեգրութեան շնորհին ։

* ինքն իջեալ կամաւք զի զսիրեցեալսն խառնեսցէ *յԱստուածութիւնն։ 20 Որք *ըստ արժանական սիրոյն իցեն տպաւորեալ *աստուածական սիրոյն՝ զնոսա *եղբարս իւր անուանեաց եւ զբնական սէրն իւրոյ հայրական իմաստութեանն ուսոյց նոցա *եւ ի գութ *խնամոց Հաւրն գրգեաց յորդեաց ջեռոյց զնոսա եւ ետ իշխանութիւն սրբոցն որդիս Աստուծոյ լինել՝ որք հաւատացին յանուն նորաա։ 21 Եցոյց նոցա հայր շնորհաց՝ զծնողն իւր եւ եդ բանս ի բերան՝ հայր կոչել զնա անձանց *եւ եցոյց զբարերարութիւն Հաւր իւրոյ նոցա զի հաւրաբարոյ բարերարութեամբն *լիցին արժանի՝ ճշմարիտ *Որդւոյն եղբարք անուանել ։ 22 Զորս առեալ *Որդւոյն առ Հայր մատուցանիցէ թէ Ահաւասիկ ես եւ մանկունք իմ զոր ետ ինձ Հայրբ։ 23 Եւ դարձեալ առ Հայր խաւսի եւ ասէ թէ Պատմեցից զանուն քո եղբարց իմոց եւ ի մէջ ժողովրդոց աւրհնեցից զքեզա։ 24 Որպէս եւ առ աշակերտսն ասէր Զի զամենայն *զոր ասաց ինձ *Հայր իմ՝ ես ձեզ ցուցի զի ես զձեզ ինձ բարեկամս գիտեմբ։

* Որդին Աստուծոյ ճշմարիտ վկայս եւ խորհրդակիցս *իւր արար զկամարարս Աստուածութեանն իւրոյ որք մխեցան ի սէր *նորա եւ զպատուիրանս նորա պահեցին զորս եւ այնչափ վերացոյց *եւ բարձրացոյց զնոսա *յիւր *Աստուածութիւն անդր մինչեւ առ Հայր գոչէր թէ Այսուհետեւ սոքա չեն յաշխարհէ աստի որպէս եւ ես չեմ յաշխարհէս գ։ 26 Եւ ես աղաչեցից զՀայր զի զՀոգին սուրբ զբարեխաւսն առաքեսցէ առ ձեզ զառհաւատչեայն որ խառնեսցէ զձեզ *յԱստուածութիւն անդր որ ի ձեզ իսկ բնակեսցէ մինչեւ յաւիտեանս զոր *ոչ տեսանէ ասէ եւ ոչ ճանաչէ այս աշխարհդ։ 27 Արդ՝ զնոսա արար նախ տաճար Աստուածութեանն յերկրի եւ տուն աւթեվանաց Հոգւոյ սրբոյ *Ես եւ Հայր Իմ ասէ եկեսցուք եւ աւթեվանս առ ձեզ կալցուքե։ 28 Եւ գանձանակ սիրոյ զաւրութեան մեծութեան խորհրդոյ Հաւր պատրաստեաց զնոսա եւ յառաջ քան զաշխարհ ծանուցաւ նոցա։